Dönemin Algısını yıkan Güçlü bir kadin/ Artemisia Gentileschi
Bulunduğu dönemde kadının var olma mücadelesinin simgesi olan Artemisia Gentileschi, 1593’de Roma’da doğdu. Kadın olduğu için sanat okullarında eğitim alamayan Gentileschi, ilk eğitimini Caravaggio çizgisinde barok bir ressam olan babası Orazio tarafından aldı.
kadın ressamlara anatomi ve nü çizimin yasak olduğu bir dönemde (dönem Avrupa’sında kadın ressamlar sadece natürmort çizebiliyordu) Gentileschi cesurca davranarak; mitoloji ve dinsel konuları işledi ve figürlerini nü tarzda resmetti.
İlk eğitimini babasından alan Artemisia, perspektifi öğrenebilmek adına Floransalı manzara ressamı olan Agostino Tassi ile tanıştı. O zaman henüz 19 yaşında olan Gentileschi, Tassi’nin tecavüzüne uğradı. Büyük mücadeleler veren babası Tassi’yi mahkemeye verse de bir sonuç alamadı. Artemisia, yaşananları sanatını adeta bir silaha çevirerek yansıttı.
Dönemin ahlak anlayışına uymadığı için eleştirilen Artemisia Gentileschi, çalışmalarında engellemeler ve kısıtlamalarla karşılaşsa dahi sürekli mücadele etti ve inandığı yoldan geri dönmedi. Yirmili yaşlarda yaşadığı trajik olaylar nedeniyle çalışmalarında şiddet sahnelerine sıkça yer verdi ve yaşadığı acıları, duyguları resimlerine ekledi.
İncil’deki Judith öyküsünü pek çok kez resmetti. Kanın etrafa sıçradığı sansasyonel bir resimdi bu çalışma. Judith ve Holofernes adlı çalışmasında ne kadar Caravaggio’nun aynı konulu çalışmasından etkilendiği söylenilse de; kompozisyona baktığımız da çok daha farklı bir sahne çıkar karşımıza.
“Judith ve Holofernes” İncil’de geçen bir konudur. Bethulia şehri Asur ordusu tarafından kuşatılır. Bu şehirde yaşayan güzel ve zengin bir kadın olan Judith, yanına hizmetçisi Abra’yı da alarak düşman karargâhına girer ve kışkırtıcı kıyafet ve tavırlarıyla komutan Holofernes’in dikkatini çekmeyi başarır. Holofernes, o gece kadını baştan çıkarmak amacıyla bir ziyafet düzenler ve sonunda içkiden sızıp kalınca, judith adamın kılıcını alarak başını gövdesinden ayırır ve kesik başı alıp şehre geri döner. Ertesi sabah, Asur askerleri generallerinin öldüğünü görünce kuşatmayı kaldırıp çekilirler; böylece şehir kurtulmuş olur ve Judith de kahraman ilan edilir.
Caravaggio’nun Judith’ine göre Artemisia Gentileschi’nin Judith’i güçlü ve fazlasıyla cesur bir kadındır. Kendinden emin bir şekilde tuttuğu kılıcıyla Holofernes’in başını kesmektedir. Hizmetçisi olan Abra burada ve sahibine yardım ederken görülür. Holefernes ise yaşananlara direnç göstermektedir. Kesilen boyundan fışkıran, yatağa akan kanlar olayın şiddetini daha da belirginleştirir. Sanatçının bu çalışmasında Holofernes’in yüzünü Tassi’yi model alarak oluşturduğu söylenir. Resimde yine barok döneme özgü ışık ustaca kullanılmıştır. Işık Judith, hizmetçisi Abra ve Holofernes üzerinde yoğunlaşırken resmin geri kalanı karanlık içerisinde bırakılmıştır. Beyaz çarşafların üzerindeki kırmızı kanlarla zıtlık yaratılarak daha gerçekçi bir görüntü elde edilmiştir.
Sanatçı çoğu eserinde özellikle kadınları ele aldığı çalışmalarında, daha gerçekçi bir ifade kullanarak döneminin özgün ressamlardan biri oldu. Yaşadığı olayın ardından davadan sonuç alınamaması ve ve yayılan dedikodular yüzünden Artemisia Gentileschi, ressam Pietro Antonio Satiattesi ile evlenerek Florasa’ya taşındı. Floransa’da kaldığı zamanlar da eğitimine devam eden Gentileschi, aynı zamanda Medici ailesinin beğenisini kazandı ve pek çok soyludan siparişler almaya başladı. 1916’da Academia del Disegno’ya ilk kadın üye olarak kabul edildi. Cenova, Venedik ve Roma gibi şehirlerde bir süre çalışan sanatçı daha sonra 1630 yılında Napoli ’yerleşti. Gittikçe ünü yayılan Artemisia, öyle ki İspanya Kralı IV.Feliipe’den dahi sipariş aldı.
Sanat Tarihi’nde ismi pek anılmayan Artemisia Gentileschi, yaptığı çalışmalarla ataerkil yapının aksine kadınları güçlü, cesur göstererek dönemin algısına adeta başkaldırmıştır.
