Geçmişten Günümüze Efsanevi Yönetmenler ve Filmleri!

Sana bir şey yapmayacağım tatlım, sadece beynini dağıtacağım. –The Shining (1980)

Sinema sektörünün hayatımıza girişiyle değişen yaşam tarzlarımız ve görüşlerimizin ardındaki dahiler, sinema tarihinin odak noktalarından biri oldular; hatta belki tarihi onlar yazdılar. Siyah-beyaz filmlerden sessiz filmlere, gerçek hayat hikayelerinden fantastik yapımlara, müzikallerden dramlara, beyaz perdeden gelip geçen filmlere isimlerini bırakan yönetmenler; kitapların yazarı gibi filmlerin sahibi konumuna koyuldular. Ve aynı bir tabloya baktığımızda ressamını tanıdığımız gibi bazı filmlerin de yönetmenlerini tahmin edebildik. Kullandıkları görüntü yönetimi (sinematografi), perspektifler, simetriler, çalıştıkları oyuncular ve hatta replikler, mesela bize “bu bir Kubrick filmi” dedirtebildi.

Peki, her film için aynı şeyi söyleyebilir miyiz? İşte bahsettiğimiz “efsanevi” yönetmenler bunu dedirtmeyi başarabilmiş isimler… Duruma göre istersek efsanevi istersek popüler diyelim, şöyle bir durum var ki kameranın ardındaki bu yüzler, önündeki yüzlerden önde oldular.

Bakınız, hangi yönetmenler filmleriyle hayatlarımıza dokundular:

1.Stanley Kubrick (1928-1999)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: The Shining (Cinnet), A Space Odyssey (Bir Uzay Destanı), A Clockwork Orange (Otomatik Portakal), Eyes Wide Shut (Gözleri Tamamen Kapalı), Full Metal Jacket

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Görsel Efekt, BAFTA: En İyi Film, En İyi Yönetmen

2. Ingmar Bergman (1918-2007)

Doğum Yeri: İsveç

Ünlü Filmleri: Persona, Det Sjunde Inseglet (Yedinci Mühür), Smultronstället (Yaban Çilekleri), Fanny och Alexander (Fanny ve Alexander), Viskningar och Rop (Çığlıklar ve Fısıltılar)

Önemli Ödülleri: BAFTA: Akademi Bağlılık, Cannes: Jüri Özel Ödülü, Büyük Ödül, En İyi Yönetmen

3. Andrei Tarkovsky (1932-1986)

Doğum Yeri: Rusya

Ünlü Filmleri: Solaris, Stalker (İz Sürücü), Offret (Kurban), Zerkalo (Ayna)

Önemli Ödülleri: BAFTA: En İyi Yabancı Dilde Film, Cannes: En İyi Yönetmen

4. Akira Kurosawa (1910-1998)

Doğum Yeri: Japonya

Ünlü Filmleri: Shichinin No Samurai (Yedi Samuray), Rashômon, Ran, Kagemusha

Önemli Ödülleri: BAFTA: En İyi Yönetmen, En İyi Yabancı Dilde Film, Cannes: Altın Palmiye

5. Abbas Kiarostami (1940-2016)

Doğum Yeri: İran

Ünlü Filmleri: Ta’m e Guilass (Kirazın Tadı), Copie Conforme (Aslı Gibidir), Bad Ma Ra Khahad Bord (Rüzgar Bizi Sürükleyecek), Zire Darakhatan Zeyton (Zeytin Ağaçları Altında)

Önemli Ödülleri: Cannes: Altın Palmiye

6. Alfred Hitcock (1899-1980)

Doğum Yeri: İngiltere

Ünlü Filmleri: The Birds (Kuşlar), Psycho (Sapık), Vertigo (Ölüm Korkusu), North by Northwest (Gizli Teşkilat), Rear Window (Arka Pencere)

Önemli Ödülleri: BAFTA: Akademi Bağlılık, Golden Globe: Televizyon Başarısı

7. Bernardo Bertolucci (1941-2018)

Doğum Yeri: İtalya

Ünlü Filmleri: Ultimo Tango a Parigi (Paris’te Son Tango), The Last Emperor (Son İmparator), IL Conformista (Konformist), The Dreamers (Düşler, Tutkular ve Suçlar)

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Yönetmen, En İyi Uyarlama Senaryo, BAFTA: En İyi Film, Golden Globe: En İyi Yönetmen, En İyi Senaryo

8. Federico Fellini (1920-1993)

Doğum Yeri: İtalya

Ünlü Filmleri: La Dolce Vita (Tatlı Hayat), 8½ (Sekiz Buçuk), La Strada (Sonsuz Sokaklar), Amarcord

Önemli Ödülleri: Oscar: Onur Ödülü, BAFTA: Akademi Bağlılık, En İyi Prodüksiyon Tasarımı/Sanat Yönetimi, Cannes: Altın Palmiye

9. Krzysztof Kieślowski (1941-1996)

Doğum Yeri: Polonya

Ünlü Filmleri: Trois Couleurs: Bleu (Üç Renk: Mavi), Trois Couleurs: Rouge (Üç Renk: Kırmızı), Trois Couleurs: Blanc (Üç Renk: Beyaz), La Double vie de Véronique (Veronique’nin İkili Yaşamı), Krótki Film o Zabijaniu (Öldürme Üzerine Kısa Bir Film)

Önemli Ödülleri: Cannes: Jüri Özel Ödülü, FIPRESCI Ödülü

10. Theodoros Angelopoulos (1935-2012)

Doğum Yeri: Yunanistan

Ünlü Filmleri: Mia Aioniotita Kai Mia Mera (Sonsuzluk ve Bir Gün), To Livadi Pou Dakryzei (Ağlayan Çayır), I Skoni Tou Hronou (Zamanın Tozu), Taxidi Sta Kythira (Kitera’ya Yolculuk), To Vlemma Tou Odyssea (Ulis’in Bakışı)

Önemli Ödülleri: Cannes: Altın Palmiye, Jüri Özel Ödülü, FIPRESCI Ödülü, En İyi Senaryo

11. David Lynch (1946-)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: Twin Peaks (İkiz Tepeler), Mulholland Dr. (Mulholland Çıkmazı), Blue Velvet (Mavi Kadife), The Elephant Man (Fil Adam)

Önemli Ödülleri: Cannes: Altın Palmiye, En İyi Yönetmen

12. Michael Haneke (1942-)

Doğum Yeri: Almanya (Ülkesi Avusturya’dır)

Ünlü Filmleri: Caché (Saklı), Amour (Aşk), Das Weisse Band (Beyaz Bant), Funny Games (Ölümcül Oyunlar), La Pianiste (Piyanist)

Önemli Ödülleri: BAFTA: Yabancı Dilde En İyi Film, Cannes: Altın Palmiye, En İyi Yönetmen

13. Steven Spielberg (1946-)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: Saving Private Ryan (Er Ryan’ı Kurtarmak), Schindler’s List (Schindler’in Listesi), Raiders of The Lost Ark (Kutsal Hazine Avcıları), Catch Me If You Can (Sıkıysa Yakala), Ready: Player One (Başlat), E.T.

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Yönetmen, En İyi Film, BAFTA: Akademi Bağlılık, En İyi Film, Golden Globe: En İyi Yönetmen

14. Christopher Nolan (1970-)

Doğum Yeri: İngiltere

Ünlü Filmleri: Interstellar (Yıldızlararası), Inception (Başlangıç), The Prestige (Prestij), Memento (Akıl Defteri), Dunkirk, Batman Serisi: Begins, The Dark Knight, The Dark Knight Rises

Önemli Ödülleri: Kıstas olarak aldığımız Oscar, BAFTA ve Golden Globe’da 3’er adaylığı vardır.

Diğer ödüllerine ayrıca bakabilirsiniz: https://www.imdb.com/name/nm0634240/awards

15. Quentin Tarantino (1963-)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: Pulp Fiction (Ucuz Roman), Kill Bill, Reservoir Dogs (Rezervuar Köpekleri), Inglourious Basterds (Soysuzlar Çetesi), Django Unchained (Zincirsiz), Once Upon A Time In Hollywood (Bir Zamanlar Hollywood’da)

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Özgün Senaryo, BAFTA: En İyi Özgün Senaryo, En İyi Senaryo, Golden Globe: En İyi Senaryo, Cannes: Altın Palmiye

16. Martin Scorsese (1942-)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: Taxi-Driver (Taksi Şoförü), Good Fellas (Sıkı Dostlar), Raging Bull (Kızgın Boğa), The Age of Innocence (Masumiyet Yaşı), The Irishman

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Yönetmen, BAFTA: Akademi Bağlılık, En İyi Senaryo, En İyi Yönetmen, En İyi Film, Golden Globe: En İyi Yönetmen, Cannes: Altın Palmiye, En İyi Yönetmen

17. David Fincher (1962-)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: Zodiac, Seven (Yedi), Fight Club (Dövüş Kulübü), Gone Girl (Kayıp Kız), The Curious Case of Benjamin Button (Benjamin Button’ın Tuhaf Hikayesi), The Girl with the Dragon Tattoo (Ejderha Dövmeli Kız)

Önemli Ödülleri: BAFTA: En İyi Yönetmen, Golden Globe: En İyi Yönetmen

18. Darren Aronofsky (1969-)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: Requiem For a Dream (Bir Rüya İçin Ağıt), Black Swan (Siyah Kuğu), The Fountain (Kaynak), Mother! (Anne!), Pi

Önemli Ödülleri: Kıstas olarak aldığımız Oscar, BAFTA ve Golden Globe’da 1’er adaylığı vardır.

Diğer ödüllerine ayrıca bakabilirsiniz: https://www.imdb.com/name/nm0004716/awards

19. Bong Joon-ho (1969-)

Doğum Yeri: Güney Kore

Ünlü Filmleri: Gisaengchung (Parazit), Snowpiercer (Kar Küreyici), Salinui Chueok (Cinayet Günlüğü), Okja, Gwoemul (Yaratık)

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Orijinal Senaryo, BAFTA: En İyi Orijinal Senaryo, Cannes: Altın Palmiye

20. Asghar Farhadi (1972-)

Doğum Yeri: İran

Ünlü Filmleri: Jodaeiye Nader az Simin (Bir Ayrılık), Forushande (Satıcı), Darbareye Elly (Elly Hakkında), Todos Lo Saben (Herkes Biliyor), Le Passé (Geçmiş)

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Yabancı Dilde Film, Cannes: En İyi Senaryo

21. Ridley Scott (1937-)

Doğum Yeri: İngiltere

Ünlü Filmleri: The Martian (Marslı), Blade Runner (Bıçak Sırtı-1982), Alien (Yaratık), Prometheus, Gladiator (Gladyatör)

Önemli Ödülleri: BAFTA: Akademi Bağlılık, Cannes: Dijital Zanaat

22. James Cameron (1954-)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: Avatar, Titanic, Terminator, Aliens (Yaratık)

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Film Kurgusu, Golden Globe: En İyi Yönetmen

23. Woody Allen (1935-)

Doğum Yeri: ABD

Ünlü Filmleri: Manhattan, Barselona Barselona, Annie Hall, Midnight in Paris (Paris’te Gece Yarısı)

Önemli Ödülleri: Oscar: En İyi Özgün Senaryo, En İyi Senaryo, En İyi Yönetmen, BAFTA: Akademi Bağlılık, En İyi Senaryo, En İyi Film, En İyi Yönetmen, Golden Globe: En İyi Senaryo

24. Lars von Trier (1956-)

Doğum Yeri: Danimarka

Ünlü Filmleri: Dogville, The House That Jack Built (Jack’in Yaptığı Ev), Antichrist (Deccal), Dancer in The Dark (Karanlıkta Dans), Melancholia (Melankoli)

Önemli Ödülleri: Cannes: Altın Palmiye, Jüri Özel Ödülü, Technical Grand Prize

25. Nuri Bilge Ceylan (1959-)

Doğum Yeri: Türkiye

Ünlü Filmleri: Kış Uykusu, Üç Maymun, Bir Zamanlar Anadolu’da, Uzak, Ahlat Ağacı, İklimler

Önemli Ödülleri: Cannes: Altın Palmiye, En İyi Yönetmen

Bir Akira Kurosawa sözüyle yazıyı sonlandıralım:

Bana göre, film çekmek her şeyi kombinler. Bu, sinemayı hayatımın işi yapmamın nedenidir. Filmlerde; edebiyat ve resim, tiyatro ve müzik bir araya gelir ama film hala filmdir.

Not: Ödüllerde, uluslararası arenada prestijli olarak kabul edilen; Oscar Akademi Ödülleri, BAFTA Ödülleri, Altın Küre (Golden Globe) Ödülleri, Cannes Film Festivali Ödülleri baz alınmıştır. Bazı yönetmenlerin bahsi geçen kategorilerde birden fazla ödül kazanmışlığı vardır. Ayrıntılı bilgi için IMDB‘yi ziyaret edebilirsiniz.