Şimdi Okuyorum
Vendetta’nın Maskesindeki Yüz: Guy Fawkes ve Bonfire Night

Vendetta’nın Maskesindeki Yüz: Guy Fawkes ve Bonfire Night

Remember, remember the fıfth of november,

Gunpowder, treason and plot,

We see no reason,

Why gunpowder treason,

Should ever be forgot!”

Dizeler tanıdık geldi mi?

5 Kasım 1605 tarihinde Katolik bir Hristiyan olan Guy Fawkes, Katoliklere yapılan baskı ve zulmü protesto etmek amacıyla Londra’daki parlamento binasını havaya uçurmaya karar verdi. Ve her şey o gün ile başladı.

Her yıl Kasım ayının 5’inde Guy Fawkes Gecesi ya da diğer ismiyle Bonfire Night, dünyanın dört bir yanındaki İngilizler tarafından kutlanıyor.

Peki kim bu Guy Fawkes ve Bonfire Night nedir?

1. Guy Fawkes Kimdir?

1570 yılında İngiltere’de doğan Guy Fawkes -diğer adıyla Guido- bir İngiliz askeridir. Gunpowder Plot (Barut Komplosu) olayına dahil olmasıyla tanınır.

Yorkshire ailesinin öne çıkan üyelerinden biri olan Fawkes, Katolik olmasıyla bilinir. Anne ve Elisabeth adında iki tane kız kardeşi vardır. Daha sekiz yaşındayken, babasını kaybeder. Annesi, Katolik bir Hristiyan ile evlenir. Üvey babasının mezhebinden etkilenir. Kendisi ise 1590’da Maria Pulleyn adlı bir kadınla evlenir.

1592’de, din sempatizanlığı ve maceracı ruhu, Protestan İngiltere’den ayrılıp Hollanda’daki İspanyol ordusuna katılmasını sağlar. Orada büyük bir cesaret ve kararlılık kazanır. 1596’da ise Fransa’da bulunan ve İspanya kontrolü altındaki Calais kentinde görev yapmak üzere emir alır. Fakat asıl büyük şöhretini 1600 yılında Nieuport Savaşı sırasında yaralandığında kazanır.

1603 yılında, İspanya’ya giden Fawkes, Katolik Kral III. Philip’e, İngiltere’ye karşı olan savaşta yer almak istediğini iletir. Fakat kral onu reddeder. 1604 yılında ise İspanyollar için Flemenklere karşı savaşırken Thomas Wintour ile tanışır. Wintour, onu krala karşı suikast düzenleyecek olan gruba katılması için cesaretlendirir. Suikast hakkında çok detay bilmeyen Fawkes, İngiltere’ye geri döner ve olaylar başlar.

1.1. Gunpowder Plot (Barut Komplosu)

Söz konusu olayın elebaşısı Robert Catesby ile tanışan Fawkes, plana dahil olur. İngiltere kralı I. James ve parlamentosuna düzenlenen komplonun nedeni din dolayısıyladır. Catesby ve arkadaşları Protestan hükümetini devirerek, yerine Katolik bir kral ve hükümetini istemişlerdir.

Robert Catesby, Guy Fawkes, John Wright, Christopher Wright, Robert Wintour, Thomas Wintour, Thomas Percy ve Bates, 18 ay boyunca parlamento binasını nasıl havaya uçuracaklarını planlarlar. Hedeflerine yeteri kadar yaklaşabilmek için, 36 fıçı barutla doldurabilecekleri ve parlamento binalarının altında bulunan bir mahzen kiralarlar.

Fawkes ve arkadaşları plan doğrultusunda, parlamento binasını 5 Kasım 1605‘te patlatmaya karar verirler. Bunun sebebi Kral I. James’in parlamentoyu o tarihte açacak olmasıdır. Fakat, parlamentoda komploculardan birinin aile üyesi vardır. Bu sebeple 26 Ekim günü Katolik milletvekili Lord Monteagle’a gönderilen ve parlamento binasına gitmemesi için uyarıda bulunan ünlü “Monteagle Mektubu”nun yazılmasına karar verilir. Mektubu okuyan Lord Monteagle, hemen hükümeti uyarır ve komplo açığa çıkmış olur.

4 Kasım’ı 5 Kasım’a bağlayan gece yarısında Sir Thomas Knyvet, barutlar binaya yerleştirilirken pusuya yatar ve adamlarına binayı aramalarını emreder. Tam bu sırada fıçıları yerleştirirken yakalanan Fawkes, tutuklanır. Uzun bir süre işkence görür ve diğer komplocuların da ismini verir. Böylece diğerleri de tutuklanır.

Fawkes’un idam günü tasviri

31 Ocak 1606 yılında Fawkes ve arkadaşları yargılanırlar ve idama mahkum edilirler. Fakat idamı başlamadan hemen önce Fawkes, idam sehpasına çıkarken merdivenden kasten atlar, boynunu kırarak ölür. Diğerleri ise idam edilir. Fawkes’in parçalara ayrılan cesedi, ülkenin dört bir köşesine gönderilir ve halkın görmesi için sergilenir.

2. Guy Fawkes Gecesi (Bonfire Night)

Kral I. James ve parlamentosunu bitirmeye yönelik yapılan Barut Komplosu’nun başarısız olması dolayısıyla İngiliz Parlamentosu, 5 Kasım’ı ulusal şükran günü ilan eder. Bu ulusal gün ilk kez 1606 yılında kutlanır ve günümüzde de kutlanmaya devam edilir.

İngilizler, Guy Fawkes gecesini; devasa havai fişekler, maytaplar, fenerler ve açık alanlarda yakılan ateş eşliğinde dans ederek kutlarlar. Ellerinde meşaleler ile sokaklarda yürüyüş yaparak, bizzat yaptıkları güncel politik kuklaları gezdirirler. Lewes kasabası, kutlamaların merkezi konumundadır.

Çocuklar kapı kapı dolaşarak Guy için bir kuruş lütfen (a penny for the Guy)” diyerek şeker ve para toplarlar. Gece sonunda Fawkes’un samandan dev kuklası yakılır ve ona lanet okunur. Ve bizim şu yukarıdaki meşhur dizeler gecenin hatırına söylenir.

Peki, Fawkes vatan haini kabul edilirken yüzü nasıl V for Vendetta‘nın maskesinde yer alır? 2005 yapımı V for Vendetta filmini izlediyseniz, Vendetta’nın toplumun genelinden sıyrılmış bir karakter olduğunu görürsünüz. V, İngiliz hükümeti tarafından sürekli bastırılan halkının uyanışını ve ayaklanmasını başlatan kişidir. Ve hatta bu görüşünü şu meşhur replikle bize bildirir:

İnsanlar hükümetlerden korkmamalı, hükümetler insanlardan korkmalı.

Bunu yaparken yüzünü gizlemek için, kendisi gibi tarihte baskıya karşı durmuş bir adamın yüzünden esinlenilen maskesini kullanır. Yani Fawkes, onun gözünde hükümete boyun eğmeyen bir ikondur.

Kimine göre bir hain, kimine göre bir kahraman olan Guy Fawkes, olumlu ya da olumsuz adını dünyaya bırakmış; gerek kitleleri peşinden sürüklemiş gerek vatan haini görülerek lanetlenmiştir.

Son olarak sizi geçen senelerdeki Bonfire Night kutlamasından görsellerle baş başa bırakalım:

Tepkiniz nedir?
Emin Değilim
0
Heyecanlı
0
Hüzünlü
0
Mutlu
0
Şaşırtıcı
0
Yorumları Görüntüle (0)

Bir Cevap Bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

© 2011 Sanat Karavanı, Tüm Hakları Saklıdır.

Yukarı Kaydır