“Hakikat Varolanın Açıklığıdır” Georgi Zelma
+20 “Hakikat Varolanın Açıklığıdır” Georgi Zelma
“Hakikat Varolanın Açıklığıdır” Georgi Zelma
“Hakikat Varolanın Açıklığıdır” Georgi Zelma
“Hakikat Varolanın Açıklığıdır” Georgi Zelma
“Hakikat Varolanın Açıklığıdır” Georgi Zelma
Heidegger Sanat Eserinin Kökeni adlı eserinde sanata tarihsel bir rol biçer. Ona göre sanatsal problemler estetiksel ifadeden çok, tarihsel problemler ışığında ele alınmalıdır. Sanatsal ifade aynı zamanda hakikati yansıtır. Sanat, özü temsil eder ve onu ortaya çıkarır. Yani hakikat, sanat yoluyla kendini açığa vurur. Tarihsel düzlemde belgesel fotoğrafçılığına baktığımızda, varolan gerçekliği yansıtmada başarılı olduğu kuşkusuz. Ancak bu gerçekliğin içerisinde yer alan manipülasyonların varlığı da ayrı bir sorunsallık yaratır.
Özellikle II. Dünya Savaşı’nda ortaya çıkan propagandacı sanat anlayışı fotoğrafın yapısında pek çok değişikliğe yol açmıştır. Bu nedenle sanat hakikati yansıtmaktan uzaklaşmış, öz’e sırtını dönmüştür. Georgi Zelma’nın çalışmaları da hakikati verdiği gibi, hakikatin öz’üne sırtını dönmeyi de içerir. Gerçeklik kimi fotoğraflarda yer bulurken kimi fotoğraflarda propagandanın kurbanı olur…
Georgi Zelma 1920’lerde Orta Asya, Sovyetler Birliği ve II. Dünya Savaşı’nın (özellikle Stalingrad Savaşı) ilk günlerinde yapılan büyük endüstriyel projelerin fotoğraflarıyla tanınındı. Zelma, Aleksander Rodchenko, El Lissitzky ve Boris Ignatovich gibi ustaların yanında çalışarak 1920’li ve 30’lu yıllarda yapılandırmacı fotoğrafçılık hareketine önemli katkılarda bulundu. 1924 ve 1927 yılları arasında; Özbekistan, Afganistan, İran ve Orta Asya’da meydana gelen modern, sosyal ve teknolojik değişiklikleri fotoğrafladı.
Zelma, özellikle Orta Asya’nın kırsalındaki günlük hayatı kaydeden projeleri için Leica gibi daha küçük kameralarla çalışmaya başladı ve daha hızlı daha iyi bir şekilde çekim yapma şansını elde etti. Bu kameralarla ve Konstrüktivizme olan ilgisiyle Zelma alışılmadık, çoğunlukla köşegen kompozisyonlar ve baş döndürücü bakış açılarını denemeye başladı.
1.Dünya Savaşı sırasında Zelma (en çok 1942-43 yılları arasında), Stalingrad Savaşı’nın altı aylık yörüngesini çeken Izvestia gazetesinin cephesinde muhabirlik yaptı. Stalingrad fotoğrafları özellikle; “Ben de yardımcı olabilirim” başlığıyla hendek kazan genç bir çocuk ve harabe içindeki kentin anıtsal çekimleri gibi duygusal sahneleri içeriyordu. Nitekim dönemi gereği fotoğraf, propagandanın önemli unsurlarından biriydi.
Georgi Zelma’nın Orta Asya’daki çalışmaları genellikle özgürleşme ve başarıdaki belirleyici anlara ya da eski dünya ile yeni arasındaki önemli temas anlarına odaklanır. Zelma sanatsal kaygıları tamamen modernist ve kompozisyon unsurları dâhilinde, dramatik bir bütünlükle işler.
